درخشش مهربانی، محبت، و عشق در قرآن کریم
به نام خداوند مهربان با جانداران (رحمان) و مهربان با ایمان‌داران (رحیم)
به نام خداوندی که در اولین آیه کتاب سراسر نورش، دو صفت مهربانی خویش را بر سایر صفاتش مقدم شمرده و برتری بخشیده است. خداوند باز در آیه سوم کتابش به این دو صفت اشاره نموده و در هر دو آیه صفت مهربانی عام خود (رحمان) را بر مهربانی خاص خود (رحیم) مقدم شمرده است و در بسیاری از آیات قرآن از صفت رحمان (مهربانی عام) به جای ذکر نام خود استفاده نموده است و حتی سوره‌ای به همین نام فرو فرستاده است؛ خداوندی که در آیه های ۱۲ و ۵۴ سوره مبارکه انعام مهربانی را بر خود لازم و واجب کرده است.
بنا بر فرموده پیامبر مهربانی و خاندان پاکش (صلی الله علیهم اجمعین) «بسم الله الرحمن الرحیم» بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آیه قرآن است و به همین دلیل در صدر قرآن قرار گرفته و در آغاز همه سوره‌های قرآن (جز سوره توبه) می درخشد. در نمازهای واجب نیز هر روز ۲۰ بار بسم الله الرحمن الرحیم را بر زبان می آوریم تا این صفات را سر لوحه زندگی خویش کنیم و بر اثر مداومت و تکرار این آیه بزرگ و مهم، این صفات در دل و جان ما ریشه کند و ثمر دهد. این آیه را ۲۰ بار تکرار می کنیم تا ان شاء الله پس از مرگ در این جهان (عالم پایین) و انتقال به جهان دیگر (عالم بالا) به عملکرد ما نمره ۲۰ بدهند زیرا که عشق، محبت، و مهربانی بزرگ‌ترین نیروی تکامل‌بخش است و هدف از آفرینش ما پیشرفت و تکامل است. بیایید ما نیز مظهر این دو صفت خداوند مهربان باشیم. خداوند آن‌قدر مهربان است که حتی نگاه کردن محبت آمیز به صورت پدر و مادر و نگریستن به کوه، جنگل، دشت، و پهنه بیکران آسمان را کار نیک در نظر می گیرد زیرا همه این ها جلوه‌هایی با شکوه و رنگارنگ از قدرت و لطف خداوند مهربان هستند و وجود انسان را به خداوند که پدیدآورنده همه آنهاست نزدیک می‌گرداند.
بیایید امروز همه کسانی را که دانسته یا ندانسته در حق ما بدی کردند، ببخشیم و برای‌شان آرزوی خوشبختی کنیم. شاید آنها نمی‌دانستند که کار خوب چیست. شاید کسی به آنها درستی و نادرستی را به خوبی نیاموخته بود و هزاران شاید دیگر.... بیایید از آنها درگذریم تا آنهایی که ما نیز دانسته یا ندانسته در حق آنها بدی کرده‌ایم نیز از ما بگذرند تا احساس آرامش کنیم. خداوند مهربان ما را جز برای خوشبختی و عاقبت بخیری نیافریده است. اسلام دین اعتدال و میانه‌روی است و هرگاه در کارهای‌مان دچار افراط و تفریط شویم به همان اندازه که دچار این دو نقیصه شده ایم از اسلام عزیز و دوست داشتنی فاصله گرفته ایم.
در بسیاری از آیات قرآن، انسان به تفکر و تدبر فراخوانده شده و در روایات نیز لحظه‌ای تفکر از یک عمر عبادت برتر شمرده شده است. این نشان می دهد که اسلام دینی منطبق بر علم و منطق، و به دور از تعصب، جهل، و خرافات است زیرا هر دینی که بر پایه تعصب، جهل، و خرافات باشد، قطعا از تفکر و تدبر پیروانش جلوگیری می کند تا مبادا به حقیقت پوشالی آن پی ببرند.
از درگاه خداوند مهربان تمام نیکی‌ها را در هر دو جهان برای موجودات دارای تکلیف خواستارم.
حسن خانی
فصلنامه فرهنگی اجتماعی باران-دانشگاه صنعتی قوچان- خرداد ۱۳۹۶
